BYD’nin hızlı yükselişi Tesla’ya Çin’de zemin kaybettiriyor

Elektrikli araba dendiğinde akla gelen birinci marka olan Tesla’nın dünyanın en büyük elektrikli araç (EV) piyasası olan Çin’de zorluk yaşaması kolay kolay akla gelmeyebilir.

Çin Binek Aracı Birliği tarafından yayınlanan datalara nazaran Elon Musk’ın araba fabrikası ülkede yıllık bazda son beş ayda daima geri gidiyor. Şubat ayında Tesla’nın gerçekleştirdiği sevkiyat bir evvelki yıla nazaran yüzde 49 düşüş kaydedip 30 bin 688 seviyesine geriledi. Bu sayı, Covid devrine denk gelen Temmuz 2022’de görülen 28 bin 217 araç satışında bu yana görülen en düşük satış performansına işaret ediyor.

Tesla’nın Şangay’ın dışında bulunan fabrikası verimlilik artışına gidip Model Y’yi tekrar piyasaya sürmeye hazırlandığı için üretimde düşüş kaydetmesi ve satışları yine üst çekmek için vakte muhtaçlık duyması anlaşılabilir. Fakat firmanın geriye gidişi daha evvel başladı.

Başlıca rakibi BYD firmasının 2022 yılında konvansiyonel içten yanmalı motorla çalışan araç üretimini sonlandırması Çin’deki araç rekabetinin düzlemini önemli olarak değiştirdi. Yalnızca birkaç yıl evvel araç üretiminde yüzde beşlik pazar hissesiyle 11. sırada bulunan Tesla öbür pek çok yabancı firmayla birlikte piyasa kaybetmeye başlarken kazanan, satış pastasında yüzde 15 hisse alan BYD oldu. Shenzen merkezli firma geçen ay bir yıl önceye nazaran yüzde 161’lik artışla tamamı elektrikli yahut hibrit 318 bin satış yaptı. Memleketler arası satışlarda ise BYD 67 bin 025 araçla yeni bir rekor kırdı.

Almanya’da da satışlar yüzde 76 düştü

Tesla’nın sorun yaşadığı tek pazar Çin değil. Toplam elektrikli araç kaydının arttığı Almanya’da satışlar geçen ay yüzde 76 düşüşle 1.429 seviyesine geriledi. Çin’de gerilemenin temel sebebi BYD’ye kıyasla daha sonlu ve eskimiş üretim bandını kullanmak ve rakibin sunduğu bir kadro ek avantajların üstünlüğü olarak göze çarpıyor.

Çin Otomotiv Teknolojileri ve Araştırma Merkezi tarafından derlenen ve iç satışları gösteren yıl sonu bilgilere nazaran Tesla’nın pazar hissesi yüzde 2,6’yla son 12 ayın en düşük seviyesinde. Bu ay başında yayınladığı bilgi notunda yatırım bankası Morgan Stanley Tesla’nın bu ülkedeki satışlarının sistematik olarak düşmeye devam edeceği öngörüsünde bulundu. Tesla’nın toplam gelirlerinde 2024 yılında yüzde 21’li hisseye sahip olan Çin pazarının hissesinin 2030 yılında yüzde 6-7 aralığına düşeceği varsayım ediliyor.

Tesla’nın Şangay’da ürettiği Model 3 ve Model Y araçlarının etiket fiyatları, yapılan hafif bir indirim sonrasında dahi, hala ortalama olarak 33 bin 500 dolar seviyesinde bulunuyor. Öte yandan BYD’nin en çok satan aracı olan Song Plus KONUT modelinin en üst fiyatı 21 bin dolarla Tesla’nın manalı bir halde altında kalıyor.

Ayrıca Çinli firmalar mahallî trafiğin durumunu gösteren bilgisayar programlarıyla kıymetli bir rekabet üstünlüğü yakalıyorlar. BYD bu yılın başlarında yaptığı açıklamada ileri sürüş takviyelerini giriş seviyesi araçlarına da yerleştirerek kitleselleştirdiğni bildirdi.

Bu çerçevede Tesla da boş durmuyor. Uzun vakittir beklenen Model Y’nin yenilenmesine ek olarak şoför takviye uygulamalarını Çin pazarı için geliştirdi. Ayrıyeten Tesla daha fazla lokal gereç kullanmaya yönelerek arz zincirini de yeniliyor.

BYD ise iç pazar dinamiklerini âlâ anlamış görünüyor. Firma için temel sınama, Çin dışındaki büyük piyasalarda tarifelerle karşılaşsa dahi bu başarıyı yakalayıp yakalayamayağı noktasında düğümleniyor. Ülke dışında marka prestiji ve gücü sağlamak vakit ve büyük yatırımlar sonucu ortaya çıkacak.