Çiğ süt fiyatına ilişkin Çiftçi Birliğinden kritik açıklama

İRFAN DONAT

Adana Çiftçiler Birliği Lideri Memnun Gerçek, USK’nın son toplantısında çiğ süt tavsiye fiyatını sabit bırakmasının akabinde “Yükselen Et ve Düşen Çiğ Süt Fiyat Sarmalı” başlıklı bir açıklama yayınladı.

Süt ve et kesimlerinin büyükbaş hayvancılıkta birbirleriyle çok yakın etkileşim içerisinde olduğunun altını çizen Gerçek, “Süt kesiminin para kazanmaması, evvel süt krizine akabinde da et krizine sebep olur ve bunu Türkiye geçmişte de tekraren yaşamıştır. Para etmeyen çiğ süt, ineklerin kesilmesine sebep olurken kesilen inekler erkek dana gereksiniminin karşılanamamasını doğurmakta ve böylelikle de et krizini de peşinden sürüklemektedir, tıpkı şu andaki et fiyatlarındaki artışla yaşadığımız gibi” dedi.

Ulusal Süt Kurulu tarafından 17,15 TL olarak açıklanan fiyata dahi Anadolu’nun bir çok yerinde küçük çiftçilerin sütünü satamadığını belirten Yanlışsız, “Bu zararın sonucunda da yem maliyetini karşılayamadığı için ineklerini kısma yollamaktadırlar. Bu kadar inek kesilirken et fiyatlarının yükselişe devam etmesi ise aslında erkek besilik dana varlığımızın ne kadar kritik düzeylere düştüğünün bir göstergesidir. Büyükbaş hayvancılıkta çiğ süt üreticisini ayakta tutamazsanız et kesimini de ithalatla dahi regüle etmeniz imkansız hale gelir ve sürdürülemez” ikazında bulundu.

“SÜT PİYASASINDA ALIM KAİDELERİ VE FİYATLARI 5 FİRMA BELİRLİYOR”

Mutlu Hakikat, yazılı açıklamaısnda şu sözlere yer verdi: “Çiğ süt kesiminin şu andaki en kıymetli sorunu; hakikat çiğ süt maliyeti ve satış fiyatının belirlenerek açıklanmasının yanında, süt ve süt eserlerine talebin düşük olmasıdır. Alım gücünün düşük olması yurt içinde talebi geriletmiş, kurlardaki uzun müddettir yatay seyir de ihracat bahtımızı azaltmış ve bunun sonucunda stoklarda artışa neden olmuştur. Aslında gidişatın bu formda olacağı aylar öncesinden aşikardı ve dal temsilcilerinin de tekraren uyarmasına karşın maalesef kâfi tedbir alınmadığı için bugünlere kadar geldik. Alınmasını istediğimiz tedbirler ise; süt ve süt eserlerine, kullanılan çiğ süt karşılığı ihracat takviyesi verilmesi, okul sütü projesinin tekrar hayata geçirilmesi, süt tozu imaline ve ihracatına dayanak verilmesi, süt alıcısına ucuz finansman dayanağı sağlanması, süt primlerinin artırılarak aylık halde ödenmesi biçimindeydi. Bugün bu tedbirlerden yalnızca ESK’ya süt tozu yapması için süt alımı kotası verilmesi oldu fakat bu da piyasanın regüle edilmesi için yetersiz kaldı. Çiğ süt ticaretinde üretici ile endüstrici ortasında, Bakanlığın denetlediği tip kontrat yaptırmak ve buna uymayanları cezalandırmak bu krize tahlil olamamıştır. Bilakis süt alan sanayiciyi; süt toplayan aracı ve kendi istedikleri formda mukavele yapan birlik ve kooperatiflere yönelterek çiftçimizin Anadolu’nun birtakım bölgelerinde fiyatını 11-12 TL’ye kadar düşmesine, ödeme vadelerinin ise 90 güne kadar çıkmasına sebep olmuştur.”

Süt piyasalarında alım fiyatı ve koşullarını, üretilen çiğ sütün büyük kısmını işleyen yaklaşık beş firmanın belirlediğini söyleyen Gerçek, “Diğer küçük firmalar da bu öncü büyük şirketlerin süt alım siyasetlerini takip etmekte ve böylelikle tüm ülkede uygulanmaktadır. Süt piyasalarının da “5’ten büyük olduğu” çiğ süt kesiminde hem sanayiciye hem de birtakım birlik ve kooperatiflere gösterilmelidir” diye konuştu.