Küresel piyasalarda tarife şoku

Zayıf ISM imalat verileri ile ABD Başkanı Trump’ın Kanada, Meksika ve Çin tarifelerini planlandığı formda uygulayacağını açıklaması S&P 500 endeksinin bu yılın en sert düşüşünü kaydetmesine neden oldu.

S&P 500 haftanın birinci iş gününü yüzde 1,8 kayıpla tamamlarken, Nasdaq 100 yüzde 2,2 paha kaybetti. Kayıplarda büyük teknoloji paylarına gelen satışlar da tesirli oldu. UBS’in Trump tarifelerinin gayesindeki ülkelerin paylarını izleyen endeksi yüzde 2,9 düştü. Wall Street’in endişe göstergesi VIX, aralık ayından bu yana en yüksek düzeye ulaştı.

ABD tahvilleri haber akışının akabinde gelen alımlarla yükselişe geçti. ABD 10 yıllık tahvil getirisi dün 5 baz puan düşerek yüzde 4,1551’e indi.

Kanada doları ve Meksika pezosu geriledi. Yeni süreç gününde vadeli endeksler ABD’de artarken, Avrupa’da ise dünkü Wall Street kayıplarının tesirinin yeni hissedilmesiyle ekside.

Pazartesi yüzde 0,4 düşen Bloomberg Dolar Endeksi yatay. Trump’ın tarife açıklamalarının yanı sıra Çin ve Japonya’ya kur manipülasyonu iması Asya piyasalarının görünümü üzerinde tesirli oluyor.

MSCI Asya Endeksi son bir ayın en düşük düzeyine geriledi. Trump’ın Çin’e yönelik gümrük vergilerini arttırma buyruğunu imzalamasının akabinde Çin pay senetleri düşerken, Hong Kong’da süreç gören Çin paylarının göstergesi yüzde 2,5’e, CSI 300 Endeksi ise yüzde 0,8’e varan oranda geriledi.

PBOC, Bloomberg’in trader ve analistlerle yaptığı ankette 7,2782 olan ortalama varsayıma karşılık salı günü dolar/yuan sabitlemesini 7,1739 düzeyinde belirledi. Onshore dolar/yuan yüzde 0,1 düşüşle dolar başına 7,28 düzeyine geriledi. Dolar/yen de yüzde 0,3 geriledi ve 149,12’ye indi.

Emtia piyasalarında petrol, OPEC+’nın durdurulan üretimi canlandırma planlarına devam edeceğini açıklamasıyla kayıplarını artırdı. Altın, evvelki günkü yükselişinin akabinde yatay.

Kanada, Meksika ve Çin tarifeleri devrede

ABD Başkanı Donald Trump’ın, “anlaşmak için alan kalmadığını” belirterek uygulamaya koyacağını duyurduğu, Kanada, Meksika ve Çin’e yönelik yeni gümrük vergileri bu sabah devreye girdi. Buna nazaran ABD’nin Kanada ve Meksika’dan ithal ettiği eserlere yüzde 25, Kanada’dan güç ithalatına da yüzde 10 oranında tarife uygulanacak.

ABD tıpkı saate, yasadışı fentanil akışını engellemek için “yeterli adımları atmadığı” gerekçesiyle, Çin’e yönelik gümrük vergilerini iki kat artışla yüzde 20’ye çıkardı. Trump, tarım eserlerinin ithalatına yönelik vergilerin 2 Nisan’da yürürlüğe gireceğini söyledi, lakin detay vermedi.

Karşılıklı tarifelerin de tıpkı tarihte başlaması bekleniyor. Kanada Başbakanı Justin Trudeau Pazartesi günü geç saatlerde Kanada’nın misilleme gümrük vergileriyle ABD’ye karşılık vereceğini söyledi. Çin bu sabah misilleme olarak ABD’den kimi mallara yüzde 15’e varan oranda gümrük vergisi getirdi ve 10 firmayı güvenilmez kuruluşlar listesine ekledi.

Atlantic Council GeoEconomics Center’ın kıdemli yöneticisi Josh Lipsky, “Kuzey Amerika’da bir ticaret savaşının eşiğindeyiz. Piyasalar Trump’ın gümrük vergileri konusunda önemli olduğu gerçeğine uyandı” değerlendirmesini yaptı.

Wisconsin Cumhuriyetçi Senatörü Ron Johnson da yaptığı açıklamada Trump’ın Kanada ve Meksika’ya yönelik gümrük vergilerinin ABD’de enflasyonu daha da yükseltmesinden kaygı ettiğini söyledi.

Johnson, “Her türlü tedarik çizgisini ve tedarik zincirini bozuyorsunuz ve potansiyel olarak tüketicilerin maliyetlerini arttırıyorsunuz. Kaygılar var” diyerek Kongre Binası’nda gazetecilere açıklamalarda bulundu.

Anderson Economic Group tarafından yapılan yeni bir araştırmaya nazaran, Kanada ve Meksika’ya uygulanan gümrük vergileri, ABD araba fiyatlarını 12 bin dolara yakın artırma riski taşıyor.